Skip to main navigation Skip to main content Skip to page footer

Faculty of Philology

COURSES IN ANCIENT GREEK PHILOLOGY

ΦΦΑ01 Θεματογραφία-Γλωσσικές ασκήσεις | Α' Εξάμηνο

Α. Μπάζου (Α-Ι)

Σκοπός του μαθήματος είναι μέσα από επιλεγμένα αποσπάσματα αττικού πεζού λόγου, κυρίως ρητόρων του 5ου και 4ου αι. π.Χ., να εξοικειωθούν οι φοιτητές με τον αρχαιοελληνικό λόγο ώστε να είναι σε θέση να μεταφράσουν αρχαία ελληνικά κείμενα σε δόκιμο νεοελληνικό λόγο. Παράλληλα γίνεται επανάληψη της Γραμματικής και του Συντακτικού της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας μέσω φροντιστηρίου ειδικά αφιερωμένου σε αυτόν τον σκοπό.

Α. Σαρρή (Κ-Ξ)

Στο μάθημα αυτό θα διδαχθούν αποσπάσματα κλασικών Αττικών πεζογράφων (Ξενοφών, Ισοκράτης, Δημοσθένης, Πλάτων), με στόχο την εξάσκηση στη μετάφραση στα νέα ελληνικά, την ανάλυση γραμματικο-συντακτικών φαινομένων και τον σχολιασμό ιδιαίτερων υφολογικών χαρακτηριστικών κάθε είδους κειμένου και συγγραφέως.

Σ. Ματθαίος (Ο-Ω)

Σκοπός του μαθήματος είναι η εμβάθυνση και η επέκταση των γνώσεων γραμματικής, συντακτικού και υφολογίας του πεζού λόγου από την κλασική περίοδο της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Ο σκοπός αυτός θα επιτευχθεί επί τη βάσει της γλωσσικής μελέτης και της φιλολογικής προσέγγισης αντιπροσωπευτικών κειμένων από την περίοδο που αναφέραμε. Απώτερος στόχος είναι, μεταξύ άλλων, να ασκηθούν οι φοιτήτριες και οι φοιτητές στη μετάφραση αρχαίων ελληνικών πεζογραφικών κειμένων σε δόκιμο νεοελληνικό λόγο.

Φροντιστήριο: Λ. Παπαδημητρόπουλος

Στο μάθημα αυτό θα διδαχθούν ορισμένα συντακτικά φαινόμενα και θα γίνονται ασκήσεις εμπέδωσης γραμματικής και συντακτικού.

ΦΦΑ02 Ηρόδοτος [Εισαγωγή στην ιστοριογραφία. Ερμηνεία κειμένων] | Α' Εξάμηνο

Α. Κορολή (Α-Θ), Ι Κωνσταντάκος (Ι-Ο), Α. Παπαθωμάς (Π-Ω)

Αντικείμενο μελέτης στο πλαίσιο του μαθήματος είναι το πρώτο βιβλίο των Ιστοριών του Ηροδότου, η Κλειώ, που αποτελεί ένα από τα πλέον αγαπητά και πολυδιαβασμένα έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Σκοπός του Αλικαρνασσέα ιστορικού, που χαρακτηρίσθηκε «πατέρας της ιστορίας από τον Κικέρωνα, ήταν, όπως γράφει ο ίδιος στο προοίμιό του, να εξιστορήσει σπουδαία έργα Ελλήνων και βαρβάρων για να μην περάσουν στη λήθη. Στο έργο του, θεματικός πυρήνας του οποίου είναι η σύγκρουση Ελλάδας και Ασίας κατά τον 6ο και 5ο αι. π.Χ., η ιστοριογραφία συναντά τη λογοτεχνία, η αφήγηση πολεμικών συρράξεων συνδυάζεται κατά τρόπο μοναδικό με την παρουσίαση νοοτροπιών, κοσμοθεωριών και εθίμων, ενώ παράλληλα, γίνεται λόγος για διαχρονικά, πανανθρώπινα ζητήματα. Στο πλαίσιο του μαθήματος, το πρώτο βιβλίο των Ιστοριών θα αναλυθεί από γλωσσικής απόψεως, ως πηγή αναντικατάστατη μιας πληθώρας ιστορικών και εθνογραφικών πληροφοριών, ως συναρπαστικό αφήγημα. Στόχος είναι η εξοικείωση των φοιτητριών και των φοιτητών με τα χαρακτηριστικά στοιχεία της γραφής του Ηροδότου, η γοητεία της οποίας παρέμεινε αμείωτη ώς τις μέρες μας.

ΦΦΑ04 Σοφοκλής [Εισαγωγή στη δραματική ποίηση και στην τραγωδία. Ερμηνεία κειμένων. Μετρική] | Β' Εξάμηνο

Βασίλης Βερτουδάκης (Α-Θ & Π-Ω)

Εισαγωγή στη δραματική ποίηση και την εποχή της – Σοφοκλής: ο δημιουργός και το έργο του – ερμηνεία κειμένου: Σοφοκλή, Οιδίπους Τύραννος, φιλολογική και λογοτεχνική ανάλυση, μέτρο – αισθητικές και φιλοσοφικές διαστάσεις της τραγωδίας.

Β. Λεντάκης (Ι-Ο)

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

 

ΦΦΑ05 Εισαγωγή στην Κλασική Φιλολογία – Παπυρολογία – Παλαιογραφία – Κριτική κειμένου | B' Εξάμηνο

Α. Παπαθωμάς (Α-Λ)

Στο πλαίσιο των παραδόσεων θα προσφερθεί αρχικά εισαγωγή στο γνωστικό αντικείμενο, τις αρχές και τις επιστημονικές μεθόδους της Κλασικής Φιλολογίας. Ακολούθως θα προσφερθεί αντίστοιχη εισαγωγή που θα αφορά στο γνωστικό αντικείμενο της ελληνικής και της λατινικής Παπυρολογίας. Αντικείμενο της παπυρολογίας είναι η μελέτη των χιλιάδων ελληνικών και λατινικών λογοτεχνικών παπύρων και παπυρικών εγγράφων που σώθηκαν σε διάφορες περιοχές της Μεσογείου (κυρίως στην Αίγυπτο αλλά και σε άλλες περιοχές όπως την Παλαιστίνη, Ιορδανία, Συρία, Ελλάδα, Μ. Ασία, Ιταλία κτλ.) και χρονολογούνται στο χρονικό διάστημα μεταξύ του 4ου αι. π.Χ. και του ύστερου 8ου αι. μ.Χ. Οι φοιτητές θα έρθουν για πρώτη φορά σε επαφή με παπύρους και όστρακα και θα ασκηθούν στην ανάγνωση βασικών τύπων γραφής. Επιπροσθέτως, θα δοθεί έμφαση στην ερμηνεία των παπυρικών κειμένων στα φιλολογικά και ιστορικά τους συμφραζόμενα. Ακολούθως, θα προσφερθεί σύντομη εισαγωγή στην ελληνική παλαιογραφία και στην ανάγνωση χειρόγραφων κωδίκων της βυζαντινής περιόδου. Τέλος, θα γίνει αναφορά στις βασικές αρχές της κριτικής του κειμένου.

Ρ. Χατζηλάμπρου (Μ-Ω)

Στόχος του μαθήματος είναι να αποτελέσει εισαγωγή στη μελέτη των ελληνικών χειρογράφων, αρχαίων (Παπυρολογία) και μεσαιωνικών (Παλαιογραφία), και να εξοικειώσει τους φοιτητές με τις βασικές μορφές των ελληνικών γραφών, βιβλιακών και επισεσυρμένων από την ελληνιστική περίοδο έως τον δέκατο πέμπτο αιώνα. Σε κάθε διδακτική ενότητα θα εστιάζουμε σε συγκεκριμένα κείμενα που επιλέχθηκαν για να καταδείξουν την εξέλιξη της ελληνικής γραφής και για να μας βοηθήσουν να εξετάσουμε στοιχεία της παράδοσης της ελληνικής γραμματείας σε πάπυρο, περγαμηνή και χαρτί κατά τη διάρκεια της παραπάνω περιόδου. Επιπλέον, το μάθημα θα αποτελέσει βασική εισαγωγή στην Αρχαία Ελληνική Φιλολογία, εστιάζοντας στην ιστορία της Ελληνικής Φιλολογίας. Τέλος, θα διδαχθούν οι βασικές αρχές της Κριτικής του Κειμένου, και θα διερευνηθεί ο τρόπος αποκατάστασης των κλασικών κειμένων.

ΚΦΑ05 - ΜΦΑ05 Αρχαϊκή επική ποίηση πλην Ομήρου [Εισαγωγή στην αρχαϊκή επική ποίηση. Γλώσσα και μέτρο. Ερμηνεία κειμένων] | Γ' Εξάμηνο

Αρχαϊκή επική ποίηση πλην Ομήρου [Εισαγωγή στην αρχαϊκή επική ποίηση. Γλώσσα και μέτρο. Ερμηνεία κειμένων]

Γ. Κάρλα

(1.) Ο Επικός κύκλος και οι Ομηρικοί ύμνοι, η Βατραχομυομαχία και ο Μαργίτης. Ο Ησίοδος και το Αρχαϊκό έπος μετά τον Ησίοδο (μορφή και περιεχόμενο, με ιδιαίτερη έμφαση στις σχέσεις με τον Όμηρο και στις επιδράσεις που άσκησαν). (2.) Η ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ. (Β΄) ΚΕΙΜΕΝΑ: Αποσπ. 2 F1-2 (ΕΥΚΛΟΣ) / 3 T1, T4, T6, T7 – F1, F2, F4-5, F6, F7, F11, F13-14, F16, F19, F25 (Κύπρια έπη) / 4 Τ1, Τ2, F1 (HΓΗΣΙΝΟΥΣ) / 5 Υ1 (στ. 1-6, 45-106, 191-255, 281-93, και λοιποί στίχοι ως αδίδακτο), Υ2, Υ3 (ΟΜΗΡΙΚΟΙ ΥΜΝΟΙ Εις Αφροδίτην).

Βιβλιογραφία: Α. Ι. Βοσκού, Αρχαία Κυπριακή Γραμματεία, τόμ. 1: Ποίηση Επική Λυρική Δραματική, Λευκωσία ( Ίδρυμα Αναστάσιος Γ. Λεβέντης) 1995 / 20082 (Εισαγωγή, Κείμενο – Μετάφραση και Σχόλια, με αναλυτική βιβλιογραφία). Βλ. επίσης: A. Bernabé, Poetae Epici Graeci, Testimonia et Fragmenta, Pars Ι, Stutgardiae et Lipsiae19962 – M. L. West, Homeric Hymns, Homeric Apocrypha, Lives of Homer, Cambridge Mass. – London 2003· Greek Epic Fragments from the Seventh to the Fifth Centuries BC, Cambridge Mass. – London 2003· A. Faulkner, The Homeric Hymn to Aphrodite: Introduction, Text, and Commentary, Oxford 20083

ΓΦΑ05 Αρχαϊκή επική ποίηση πλην Ομήρου [Εισαγωγή στην αρχαϊκή επική ποίηση. Γλώσσα και μέτρο. Ερμηνεία κειμένων] | Γ' Εξάμηνο

Α.-Ν. Καρβούνη

Στόχος του μαθήματος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές/τριες στη θεματική, τα μοτίβα, τη γλώσσα και το μέτρο κειμένων της αρχαϊκής επικής ποίησης. Το μάθημα εστιάζει σε επιλεγμένα χωρία από έργα του Ησιόδου (Θεογονία, Ἔργα καὶ Ἡμέραι), τους ομηρικούς ύμνους (Εἰς Ἀφροδίτην) και τον Επικό Κύκλο (Κύπρια). Τα χωρία αυτά αναφέρονται σε κομβικές στιγμές της ελληνικής μυθολογίας και λογοτεχνίας, όπως η συνάντηση του Ησιόδου με τις Μούσες, η ανατροπή του Ουρανού από τον Κρόνο, η κλοπή της φωτιάς από τον Προμηθέα, ο πίθος της Πανδώρας, ο έρωτας της θεάς Αφροδίτης για τον θνητό Αγχίση, το σχέδιο του Δία για την αρχή του Τρωικού Πολέμου, κ.ά.

ΚΦΑ06 Αρχαϊκή λυρική ποίηση [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων] | Δ' Εξάμηνο

Ε. Μακρυγιάννη

Εισαγωγή στην αρχαϊκή λυρική ποίηση – χαρακτηριστικά της αρχαϊκής εποχής – ορολογία – μουσικά όργανα – είδη της λυρικής ποίησης – συνθήκες εκτέλεσης/παράστασης. Μέτρα της ελεγειακής και ιαμβικής ποίησης· αναλυτικά το δακτυλικό εξάμετρο, το ελεγειακό δίστιχο, το ιαμβικό τρίμετρο (μαζί με τον χωλίαμβο/σκάζοντα ίαμβο και τον ισχιορρωγικό), το καταληκτικό τροχαϊκό τετράμετρο και τα συναφή μέτρα των επωδών. Οι σημαντικότεροι αρχαϊκοί λυρικοί ποιητές και το έργο τους· σχολιασμός, ερμηνεία, μετάφραση επιλεγμένων αποσπασμάτων από σχεδόν όλο το εύρος της σωζόμενης αρχαϊκής λυρικής ποίησης: α΄) από το έργο ελεγειακών και ιαμβογράφων ποιητών: Αρχίλοχος, Καλλίνος, Σημωνίδης, Τυρταίος, Μίμνερμος, Σόλων, Θέογνις και Θεογνίδεια, Ξενοφάνης, Ιππώναξ, Ανάνιος και β΄) από το έργο ποιητών της μελικής (μονωδικής και χορικής) ποίησης: Αλκμάν, Αλκαίος, Σαπφώ, Στησίχορος, Ίβυκος, Ανακρέων, Σιμωνίδης ο Κείος, Πίνδαρος, Βακχυλίδης.

ΜΦΑ06 - ΓΦΑ06 Αρχαϊκή λυρική ποίηση [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων] | Δ' Εξάμηνο

Ε. Μακρυγιάννη

Εισαγωγή στην αρχαϊκή λυρική ποίηση: χαρακτηριστικά της αρχαϊκής εποχής, ορολογία, μουσικά όργανα, είδη της λυρικής ποίησης, συνθήκες εκτέλεσης/παράστασης. Εισαγωγή στη μετρική· αναλυτικά το δακτυλικό εξάμετρο, το ελεγειακό δίστιχο, το ιαμβικό τρίμετρο (μαζί με τον χωλίαμβο/σκάζοντα ίαμβο και τον ισχιορρωγικό), το καταληκτικό τροχαϊκό τετράμετρο και τα συναφή μέτρα των επωδών. Οι σημαντικότεροι αρχαϊκοί λυρικοί ποιητές και το έργο τους· σχολιασμός, ερμηνεία, μετάφραση επιλεγμένων αποσπασμάτων από σχεδόν όλο το εύρος της σωζόμενης αρχαϊκής λυρικής ποίησης: α΄) από το έργο ελεγειακών και ιαμβογράφων ποιητών: Αρχίλοχος, Καλλίνος, Σημωνίδης, Τυρταίος, Μίμνερμος, Σόλων, Θέογνις και Θεογνίδεια, Ξενοφάνης, Ιππώναξ, Ανάνιος και β΄) από το έργο ποιητών της μελικής (μονωδικής και χορικής) ποίησης: Αλκμάν, Αλκαίος, Σαπφώ, Στησίχορος, Ίβυκος, Ανακρέων,Σιμωνίδης ο Κείος, Πίνδαρος, Βακχυλίδης.

ΚΦΑ07 Όμηρος [Εισαγωγή στα ομηρικά έπη. Ερμηνεία χωρίων της Ιλιάδος] | Γ' Εξάμηνο

Ε. Μακρυγιάννη (Α-Ξ)

• Όμηρος και ομηρικά έπη. •Το ομηρικό ζή­τημα. • Ο ηρωικός κώδικας.• Οι θεοί στην Ιλιάδα. Γυναίκες και θεές στην Ιλιάδα. • Χαρα­κτη­ρι­στικά της προ­φορικής σύνθεσηςκαι του ομηρικού ύφους, π.χ. επαναλήψεις, λογότυποι, επαναλαμβανόμενοι τυπικοί στίχοι, τυπικές σκηνές, τυπικά θέματα. • Κύρια εκφραστικά μέσα· παρομοιώ­σεις. • Η ομηρική γλώσσα. • Το δακτυλικό εξάμετρο. Δομή του επικού στίχου (τομές, ζεύγματα, λογότυποι). Διασκελισμοί. • Περιεχόμενο, σχέδιο και τε­χνι­κή της Ἰλιάδας. Περιληπτικώς το περιεχόμενο όλης της Ἰλιάδας ανά ραψωδία και λεπτομερώς το περιεχόμενο των ραψωδιών Α, Π, Τ, Ω. • Ερμηνεία του μεγαλύτερου τμήματος της ραψωδίας Α και επίσης άλλων χαρακτηριστικών, σύντομων ή εκτενέστερων, ιλιαδικών χωρίων και ενοτήτων.

Ν. Καναβού (Ο-Ω)

Η Ιλιάδα είναι ένα από τα δύο μνημειώδη έπη που η παράδοση αποδίδει στον ποιητή Όμηρο. Στα εισαγωγικά μαθήματα θα θυμηθούμε την πλοκή και τους πρωταγωνιστές του έπους, ήρωες και θεούς· θα ασχοληθούμε επίσης με τη γλώσσα, το μέτρο, το ιστορικό και πολιτισμικό υπόβαθρο του ποιήματος, καθώς και με το λεγόμενο «ομηρικό ζήτημα» (βασικά προβλήματα της έρευνας που σχετίζονται με την ταυτότητα του ποιητή, τον τρόπο σύνθεσης του έπους, τη χρονολόγησή του σε σχέση με την υπόλοιπη αρχαϊκή επική παραγωγή κτλ.). Στη συνέχεια των μαθημάτων, θα διαβάσουμε και θα σχολιάσουμε αντιπροσωπευτικές επιλογές από το αρχαίο κείμενο· ενδεικτικά: προοίμιο και αρχή του έπους, οι σκηνές της Ελένης, η συνάντηση Έκτορα και Ανδρομάχης, ἀριστεῖαι πολεμιστών, η πρεσβεία στον Αχιλλέα, ο θάνατος του Πατρόκλου, η μονομαχία Αχιλλέα – Έκτορα και το τέλος της Ιλιάδας. Στα αντικείμενα του σχολιασμού μας περιλαμβάνονται οι γλωσσικές και υφολογικές ιδιαιτερότητες του κειμένου (ομηρική διάλεκτος, λογότυποι, παρομοιώσεις κτλ.), η δομή και η αφηγηματική τεχνική του έπους, ο χαρακτήρας των πρωταγωνιστών. Θα μας απασχολήσει, τέλος, η διαχρονική σημασία της Ιλιάδας ως λογοτεχνικού έργου που εξακολουθεί έως σήμερα να συγκινεί ένα παγκόσμιο κοινό.

ΜΦΑ07 Όμηρος [Εισαγωγή στα ομηρικά έπη. Ερμηνεία χωρίων της Ιλιάδος] | Γ' Εξάμηνο

Ν. Καναβού

Η Ιλιάδα είναι ένα από τα δύο μνημειώδη έπη που η παράδοση αποδίδει στον ποιητή Όμηρο. Στα εισαγωγικά μαθήματα θα θυμηθούμε την πλοκή και τους πρωταγωνιστές του έπους, ήρωες και θεούς· θα ασχοληθούμε επίσης με τη γλώσσα, το μέτρο, το ιστορικό και πολιτισμικό υπόβαθρο του ποιήματος, καθώς και με το λεγόμενο «ομηρικό ζήτημα» (βασικά προβλήματα της έρευνας που σχετίζονται με την ταυτότητα του ποιητή, τον τρόπο σύνθεσης του έπους, τη χρονολόγησή του σε σχέση με την υπόλοιπη αρχαϊκή επική παραγωγή κτλ.). Στη συνέχεια των μαθημάτων, θα διαβάσουμε και θα σχολιάσουμε αντιπροσωπευτικές επιλογές από το αρχαίο κείμενο· ενδεικτικά: προοίμιο και αρχή του έπους, οι σκηνές της Ελένης, η συνάντηση Έκτορα και Ανδρομάχης, ἀριστεῖαι πολεμιστών, η πρεσβεία στον Αχιλλέα, ο θάνατος του Πατρόκλου, η μονομαχία Αχιλλέα – Έκτορα και το τέλος της Ιλιάδας. Στα αντικείμενα του σχολιασμού μας περιλαμβάνονται οι γλωσσικές και υφολογικές ιδιαιτερότητες του κειμένου (ομηρική διάλεκτος, λογότυποι, παρομοιώσεις κτλ.), η δομή και η αφηγηματική τεχνική του έπους, ο χαρακτήρας των πρωταγωνιστών. Θα μας απασχολήσει, τέλος, η διαχρονική σημασία της Ιλιάδας ως λογοτεχνικού έργου που εξακολουθεί έως σήμερα να συγκινεί ένα παγκόσμιο κοινό.

ΓΦΑ07 Όμηρος [Εισαγωγή στα ομηρικά έπη. Ερμηνεία χωρίων της Ιλιάδος] | Γ' Εξάμηνο

S. Constanza

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

ΚΦΑ08 Πλάτων [Εισαγωγή στην προ Πλάτωνος ελληνική φιλοσοφία. Ερμηνεία κειμένων] | Δ' Εξάμηνο

Β. Βερτουδάκης

Εισαγωγή στην προσωκρατική φιλοσοφία – Σωκράτης – Ο Πλάτων, το έργο του και η εποχή του – Ερμηνεία κειμένου: Πλάτωνος, Συμπόσιον [ή Περί έρωτος ηθικός] – φιλολογική, λογοτεχνική και φιλοσοφική ανάλυση – Ο έρωτας στην κλασική Αθήνα και στον λοιπό ελληνικό κόσμο.

ΜΦΑ08 Πλάτων [Εισαγωγή στην προ Πλάτωνος ελληνική φιλοσοφία. Ερμηνεία κειμένων] | Δ' Εξάμηνο

Α. Σαρρή

Στο μάθημα αυτό θα μελετήσουμε το Συμπόσιον του Πλάτωνος. Θα εξετάσουμε το έργο ως λογοτεχνικό κείμενο, αναλύοντας τα επίπεδα αφήγησης, τη γλώσσα και το ύφος καθενός από τους ομιλητές, αλλά και ως φιλοσοφικό κείμενο, μελετώντας τις φιλοσοφικές ιδέες του Πλάτωνος σε σχέση με το μεταβαλλόμενο κοινωνικό και πνευματικό περιβάλλον της Αθήνας της εποχής του.

ΦΦΑ03 Αττικοί ρήτορες [Εισαγωγή στη Ρητορική. Γραμματική και σύνταξη Αττικής διαλέκτου. Ερμηνεία κειμένων] | Ε' Εξάμηνο

Ρ. Χατζηλάμπρου

Βασικός στόχος του μαθήματος είναι να αποτελέσει εισαγωγή στην αττική ρητορεία μέσω της μελέτης επιλεγμένων δικανικών λόγων. Όταν θα ολοκληρωθεί η σειρά των μαθημάτων, αναμένεται ότι οι φοιτητές θα είναι σε θέση να εντοπίζουν ορισμένες βασικές τεχνικές πειθούς ενός ρητορικού κειμένου, να αντιλαμβάνονται τον ρόλο του ρήτορα/λογογράφου, να έχουν αποκτήσει εξοικείωση με το ύφος και τη ρητορική τέχνη συγκεκριμένων ρητόρων, και να μπορούν να αποδώσουν το περιεχόμενο ορισμένων όρων του αττικού δικαίου.

ΚΦΑ09 Ευριπίδης [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων] | Ε' Εξάμηνο

Μ. Θωμά

Το μάθημα εστιάζει στη μελέτη της δραματικής ποίησης ως είδους μέσα από την ερμηνευτική ανάλυση της τραγωδίας Βάχκες του Ευριπίδη. Στο πλαίσιο της εξέτασης της εν λόγω τραγωδίας επιδιώκεται η παρουσίαση του έργου του Ευριπίδη, της σχέσης του με την ιστορική και κοινωνική πραγματικότητα της εποχής του, καθώς και της γενικότερης θέσης του τραγικού στην αρχαιοελληνική γραμματεία της κλασικής περιόδου. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος θα μελετηθεί στίχο προς στίχο η εν λόγω τραγωδία, ενώ θα αναλυθούν, μεταξύ άλλων, οι δραματικές τεχνικές του Ευριπίδη, το ύφος, η γλώσσα και το μέτρο του έργου, καθώς επίσης η ιδεολογία και οι θεολογικές απόψεις του συγγραφέα. Έμφαση θα δοθεί επίσης στη μελέτη των αρχαίων μαρτυριών για τον ποιητή και το έργο του.

ΜΦΑ09 - ΓΦΑ09 Ευριπίδης [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων] | Ε' Εξάμηνο

Α. Κορολή

Το μάθημα εστιάζει στη μελέτη της δραματικής ποίησης ως είδους μέσα από την ερμηνευτική ανάλυση της τραγωδίας Βάχκες του Ευριπίδη. Στο πλαίσιο της εξέτασης της εν λόγω τραγωδίας επιδιώκεται η παρουσίαση του έργου του Ευριπίδη, της σχέσης του με την ιστορική και κοινωνική πραγματικότητα της εποχής του, καθώς και της γενικότερης θέσης του τραγικού στην αρχαιοελληνική γραμματεία της κλασικής περιόδου. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος θα μελετηθεί στίχο προς στίχο η εν λόγω τραγωδία, ενώ θα αναλυθούν, μεταξύ άλλων, οι δραματικές τεχνικές του Ευριπίδη, το ύφος, η γλώσσα και το μέτρο του έργου, καθώς επίσης η ιδεολογία και οι θεολογικές απόψεις του συγγραφέα. Έμφαση θα δοθεί επίσης στη μελέτη των αρχαίων μαρτυριών για τον ποιητή και το έργο του.

ΚΦΑ11 - ΓΦΑ11 Σεμινάριο Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας [Εισαγωγή στη μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας - Θέματα εξειδίκευσης στα διδασκόμενα αντικείμενα ή νέα αντικείμενα] | ΣΤ' Εξάμηνο

S. Costanza

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

Μ. Θωμά: Ιδιωτική Επιστολογραφία της μετακλασικής περιόδου

Στόχος του σεμιναρίου είναι η μελέτη των ιδιωτικών επιστολών της μετακλασικής περιόδου, δηλαδή της περιόδου που ξεκινάει με την ελληνιστική εποχή και φτάνει έως και την ύστερη αρχαιότητα. Μετά από μία σύντομη εισαγωγή στη θεωρία της αρχαίας ελληνικής επιστολογραφίας θα διαβαστούν και θα αναλυθούν λεπτομερώς τόσο λογοτεχνικές επιστολές του ελληνορωμαϊκού κόσμου, όσο και καθαρά ιδιωτικές επιστολές γραμμένες σε παπύρους και συναφείς φορείς γραφής (όστρακα, αρχαίες μεμβράνες, ξύλινες πινακίδες κτλ.) από την ελληνιστική, ρωμαϊκή και πρώιμη βυζαντινή ανατολική Μεσόγειο, οι οποίες φανερώνουν ποικίλες πτυχές της καθημερινής ζωής και των σχέσεων των κατοίκων του μετακλασικού κόσμου. Βασικός σκοπός του σεμιναρίου είναι να παράσχει στους φοιτητές εξειδικευμένες γνώσεις σχετικά με τις γενικές αρχές και τη θεωρία της αρχαίας ελληνικής ιδιωτικής επιστολογραφίας της μετακλασικής αρχαιότητας, καθώς επίσης και με τα βασικά θέματα, τα δομικά μοτίβα, τη γλώσσα και το ύφος των επιστολών αυτών.

Μ. Θωμά: Οικογενειακός βίος στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία

Στο σεμινάριο θα μελετηθούν ποικίλες πτυχές του αρχαιοελληνικού οικογενειακού βίου, όπως εμφανίζονται σε λογοτεχνικά και μη κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Θα αξιοποιηθούν κάθε είδους λογοτεχνικά κείμενα, πεζά και ποιητικά, από τον Όμηρο έως την ύστερη αρχαιότητα, καθώς επίσης και μαρτυρίες που σώζονται σε άλλα γραμματειακά είδη (επιγραφές, πάπυροι, όστρακα κτλ.) και φωτίζουν άγνωστες εν πολλοίς πλευρές του οικογενειακού βίου, τις σχέσεις μεταξύ των μελών μιας οικογένειας, τον τρόπο σκέψης και τις επικρατούσες νοοτροπίες κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Στόχος του μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές τις βασικές πτυχές του οικογενειακού βίου των αρχαίων Ελλήνων, και να διδαχθούν πώς πρέπει να συλλέγουν, να μελετούν, να αξιολογούν και να αξιοποιούν τα διάφορα είδη γραμματειακών πηγών.

Γ. Κάρλα: Μυθιστορηματική Βιογραφία στην Αρχαιότητα

Στο σεμινάριο αυτό θα γίνει παρουσίαση αντιπροσωπευτικών κειμένων λαϊκής μυθιστορηματικής βιογραφίας, όπως είναι ο Βίος του Αισώπου, η Μυθιστορία του Μ. Αλεξάνδρου, ο Βίος Σεκούνδου του φιλοσόφου και άλλα ενδιαφέροντα κείμενα. Θα εστιάσουμε στη γλώσσα, στα χαρακτηριστικά τους και θα δοθεί έμφαση στις αφηγηματικές δομές και στα λογοτεχνικά μοτίβα.

Βιβλιογραφία:

Hansen, W. (1998) Anthology of Ancient Greek Popular Literature, Bloomington, Indianapolis: Indiana University Press

Konstantakos, I. (2020) “Popular Biography”, στο: K. de Temmerman (ed.), The Oxford Handbook of Ancient Biography, Oxford: Oxford University Press, 45-57

Α. Κορολή: Γλωσσικά φαινόμενα και ρητορικές στρατηγικές στα επιστολικά παπυρικά κείμενα της Ρωμαϊκής και της Βυζαντινής περιόδου

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

Β. Λεντάκης: Αθήνα-Σπάρτη: Κοινωνία και πολιτική 

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

Β. Λεντάκης:

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

Ε. Μακρυγιάννη: Μύθος και ιστορία σε ποιήματα και σε εκτενή αποσπάσματα της αρχαϊκής λυρικής ποίησης.

Μέσα από επιλεγμένα αντιπροσωπευτικά ποιήματα ή μεγαλύτερα αποσπάσματα από τα σωζόμενα της αρχαϊκής λυρικής ποίησης θα διερευνηθούν ερωτήματα όπως:

- Πώς χειρίζονται οι ποιητές προηγούμενες παραλλαγές των μύθων και πώς τους χρησιμοποιούν;

- Είναι δυνατόν να γίνει ανασύσταση του βίου τους αλλά και των κοινωνικών σχέσεων, της πολιτικής κατάστασης της εποχής τους;

- Τι συμπεράσματα μπορούν να προκύψουν από τεχνικές, συμβάσεις, εικονοποιΐα, γλώσσα, συνθήκες παράστασης; κ.λπ.

Σ. Ματθαίος: Απολλώνιος Ρόδιος, Ἀργοναυτικά

Το σεμινάριο στοχεύει στην ανάλυση και ερμηνεία του τρίτου βιβλίου των Ἀργοναυτικῶν του Απολλώνιου Ρόδιου υπό το πρίσμα των εννοιών “παράδοση” και “νεωτερικότητα”, οι οποίες χαρακτηρίζουν την ελληνιστική ποιητική δημιουργία. Παράλληλα θα μελετηθούν, μεταξύ άλλων, η σχέση του Απολλώνιου με τον Καλλίμαχο και το καλλιμάχειο πρόγραμμα, το ηρωϊκό στοιχείο των Ἀργοναυτικῶν και ο ρόλος των θεών, θα διερευνηθούν οι αφηγηματικές τεχνικές του έπους και θα επιχειρηθεί, τέλος, αποτίμησῃ του στο πλαίσιο της ελληνιστικής ποιητικής.

Οι συμμετέχοντες θα μελετήσουν και θα παρουσιάσουν προφορικά ενότητες από το τρίτο βιβλίο των Ἀργοναυτικῶν και, βάσει των παρουσιάσεών τους, θα εκπονήσουν γραπτή σεμιναριακή εργασία που θα καταθέσουν με τη λήξη του εξαμήνου. Επιπλέον, θα ανατεθεί σε κάθε συμμετέχοντα η εκπόνηση περίληψης ενός επιστημονικού άρθρου ή/και η επεξεργασία λημμάτων από το λεξικό LSJ.

Λ. Παπαδημητρόπουλος: Ο Οίκος στον Ευριπίδη: Άλκηστη-Μήδεια-Ιππόλυτος

Τα τρία δράματα του Ευριπίδη που θα αναλύσουμε παρουσιάστηκαν στο θέατρο του Διονύσου σε χρονικό διάστημα περίπου μιας δεκαετίας και συγκαταλέγονται στα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Και τα τρία χαρακτηρίζονται από την επενέργεια ενός ή περισσότερων ερωτικών τριγώνων. Με την κατάλληλη αξιοποίηση των δεδομένων που του προσέφερε η μυθολογική παράδοση, αλλά και με τις ριζικές τροποποιήσεις που επέφερε πάνω σ’ αυτήν, ο Ευριπίδης έδωσε στον έρωτα μια πρωταρχική θέση στην ποίησή του. Άλλες πτυχές που θα μας απασχολήσουν στο παρόν σεμινάριο είναι: η θέση των παιδιών και των υπηρετών στον οίκο, η σημασία των εισόδων και των εξόδων από τον οίκο, ο ρόλος των όρκων, η σχέση του οίκου με την πόλη και η επενέργεια των θεών πάνω στη διαμόρφωση των σχέσεων του οίκου.

Λ. Παπαδημητρόπουλος: Ευριπίδης και ο Μύθος των Ατρειδών: Ηλέκτρα-Ορέστης-Ελένη

Στο σεμινάριο αυτό θα αναλυθούν διεξοδικά οι ανωτέρω τραγωδίες του Ευριπίδη, οι οποίες συγκαταλέγονται σε μία ωριμότερη φάση της δημιουργίας του, όταν είχε αποκρυσταλλωθεί πια το προσωπικό του ύφος. Έμφαση θα δοθεί στην πρωτοποριακή πραγμάτευση του μύθου από τον τραγικότερο των ποιητών, στα διάφορα συστατικά στοιχεία της δραματουργίας του, όπως τον αφηγηματικό πρόλογο, τον αγώνα λόγων, την αγγελική ρήση, τον από μηχανής θεό, καθώς επίσης στη σκιαγράφηση των χαρακτήρων των έργων και στον επικαθορισμό της δράσης από τον θεϊκό παράγοντα. Οι φοιτητές θα έρθουν επίσης σε επαφή με ξενόγλωσση βιβλιογραφία, γι' αυτό ένα από τα προαπαιτούμενα του σεμιναρίου είναι ο καλός χειρισμός τουλάχιστον της αγγλικής γλώσσας.

Λ. Παπαδημητρόπουλος: Μελετώντας την Οδύσσεια του Ομήρου

Μια μελέτη αποσπασμάτων της Οδύσσειας σε μετάφραση Δ.Ν. Μαρωνίτη με αναφορά σε γλωσσικά, υφολογικά και ρητορικά στοιχεία, στον χαρακτηρισμό των προσώπων, στην ομηρική θρησκεία και μυθολογία και στην προέλευση και παράδοση του κειμένου.

Μ. Σιόντη: Ψηφιακή Παπυρολογία-Ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες 

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

Μ. Σιόντη:

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

Ε. Τσιτσιανοπούλου: Αρχαία Ελληνική Παπυρολογία

Στόχος του μαθήματος είναι η εμβάθυνση στο γνωστικό αντικείμενο, τις επιστημονικές αρχές και τη μεθοδολογία της Aρχαίας Ελληνικής Παπυρολογίας. Στα πλαίσια του μαθήματος γίνεται εκτεταμένη μελέτη ελληνικών λογοτεχνικών και μη λογοτεχνικών παπύρων. Οι φοιτητές/τριες θα εξοικειωθούν με την ανάγνωση ελληνικών παπυρικών γραφών και την ερμηνεία επιλεγμένων φιλολογικών παπύρων, παπυρικών εγγράφων και οστράκων από τον 4ο αιώνα π.Χ. ως τον 8ο αιώνα μ.Χ. Παράλληλα, θα ασκηθούν στη μεταγραφή, τη χρονολόγηση, το λεξιλόγιο, τη συντακτική δομή των παπυρικών κειμένων. Θα δοθεί έμφαση, επίσης, στην εκμάθηση και αξιοποίηση της χρήσης των συγχρόνων ηλεκτρονικών εργαλείων και μέσων (βάσεων δεδομένων, προγραμμάτων κτλ.) τα οποία είναι απαραίτητα στη σύγχρονη παπυρολογική έρευνα.

Χ. Φάκας: Ο Λόγγος και το αρχαίο ελληνικό ερωτικό μυθιστόρημα

Στόχος του σεμιναρίου είναι η εξοικείωση με τα ποικίλα ζητήματα που απασχολούν την ιδιαίτερα εντατική τα τελευταία χρόνια έρευνα του αρχαίου μυθιστορήματος. Με βάση τα πέντε διασωθέντα αρχαιοελληνικά μυθιστορήματα και τα αποσπάσματα συναφών κειμένων σε παπύρους θα συζητηθούν κατ’ αρχάς τα βασικά διακριτικά γνωρίσματα και οι υποκατηγορίες του συγκεκριμένου είδους, το πρόβλημα της γέννησής του καθώς και το λογοτεχνικό και ιστορικοκοινωνικό υπόβαθρό του. Η συζήτηση θα επικεντρωθεί ακολούθως στο μυθιστόρημα του Λόγγου και θα αναδείξει κυρίως τους βασικούς θεματικούς άξονές του, την δομή και τεχνική της αφήγησής του, τις πολυάριθμες λογοτεχνικές οφειλές του και το σεσοφισμένο παιχνίδι του συγγραφέα με τις ειδολογικές συμβάσεις. Καθένα από τα μέλη του σεμιναρίου θα αναλάβει να αναπτύξει προφορικά κατά την διάρκεια του εξαμήνου και εν συνεχεία γραπτά ένα θέμα σχετικό με το αντικείμενο του μαθήματος.

ΚΦΑ12 Κωμωδία [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων του Αριστοφάνη] | ΣΤ' Εξάμηνο

Ι. Κωνσταντάκος

Εισαγωγή στην αττική κωμωδία. Καταγωγή του είδους: φαλλικά δρώμενα, ζωόμορφοι χοροί, δωρικές φάρσες. Εκπρόσωποι της Παλαιάς Κωμωδίας: πρόδρομοι, σύγχρονοι και επίγονοι του Αριστοφάνη. Συνθήκες παραγωγής και παράστασης: θεατρικές εορτές, ηθοποιοί και χορός, σκηνικός χώρος, θεατρικά μηχανήματα, κοστούμια και μάσκες. Ο θεατρικός κόσμος της Αθήνας του 5ου αιώνα: συνεργασίες και διαμάχες των δραματουργών, παράδοση και νεωτερισμοί. Βίος και έργο του Αριστοφάνη: από το τρομερό παιδί στον πικραμένο μεσήλικα. Οι νέες μόδες του 4ου αιώνα (μυθολογική κωμωδία, ερωτική πλοκή) και η προσχώρηση του παλιομοδίτη ποιητή. Θέματα της Παλαιάς Κωμωδίας: πολιτική σάτιρα και φαντασία, πόλεμος και ειρήνη, φιλοσοφία και πνευματικός βίος, τραγωδία και παρωδία, η καθημερινή ζωή και τα προβλήματά της. Εισαγωγή στους Αχαρνής, την Ειρήνη, τους Όρνιθες και τους Βατράχους του Αριστοφάνη. Ιστορικό πλαίσιο και γενική ερμηνεία των κωμωδιών, σχολιασμός επιλεγμένων χωρίων τους.

ΜΦΑ12 - ΓΦΑ12 Κωμωδία [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων του Αριστοφάνη] | ΣΤ' Εξάμηνο

Χ. Φάκας

Εισαγωγή στην αττική κωμωδία. Προέλευση, ιστορικό πλαίσιο και όροι λειτουργίας του αθηναϊκού κωμικού θεάτρου κατά τον 5ο αι. π. Χ. Δομή, θέματα και κυριότεροι εκπρόσωποι της Παλαιάς Κωμωδίας. Ο βίος του Αριστοφάνη, το έργο του και η θέση του στην εξέλιξη του είδους.

Εισαγωγή στους Βατράχους του Αριστοφάνη. Το ιστορικό υπόβαθρο της κωμωδίας, η παρατραγική διάστασή της και οι πολιτικές προεκτάσεις της. Σχολιασμός και ερμηνεία του κειμένου.

ΚΦΑ13 - ΓΦΑ13 Μεταγενέστερη γραμματεία | ΣΤ' Εξάμηνο

Α.-Ν. Καρβούνη

Στόχος του μαθήματος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές/τριες στην ελληνική συγγραφική παραγωγή των αυτοκρατορικών χρόνων. Μετά από μια εισαγωγή στο ιστορικό και πολιτιστικό υπόβαθρο της συγκεκριμένης περιόδου, θα εστιάσουμε σε κείμενα βιογραφίας, ιστοριογραφίας και μυθιστορίας από τους πρώτους τρεις μεταχριστιανικούς αιώνες, και θα μελετήσουμε επιλεγμένα αποσπάσματα από έργα τους με γλωσσικό και ερμηνευτικό σχολιασμό.

ΚΦΑ15 Ελληνιστική ποίηση [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων] | Ζ' Εξάμηνο

Χ. Φάκας (Α-Ξ)

Εισαγωγή στην ελληνιστική ποίηση. Πολιτικές, κοινωνικές και πνευματικές προυποθέσεις της ποιητικής παραγωγής του 3ου κυρίως αι. π.Χ. Τα θέματα, οι τεχνικές και οι στόχοι των ελληνιστικών ποιητών ως απόρροια της νεωτερικής ποιητικής τους.

Ο βίος του Καλλίμαχου, το έργο του και τα βασικά χαρακτηριστικά του. Εισαγωγή στους ύμνους του ποιητή και στο θρησκευτικό, πολιτικό και λογοτεχνικό υπόβαθρό τους. Αναλυτικός σχολιασμός τμήματος ή του συνόλου καθενός από τους συγκεκριμένους ύμνους.

Α. Παπαθωμάς (Ο-Ω)

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

ΜΦΑ15 Ελληνιστική ποίηση [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων] | Ζ' Εξάμηνο

Α. Παπαθωμάς

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

ΓΦΑ15 Ελληνιστική ποίηση [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων] | Ζ' Εξάμηνο

S. Constanza

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

ΚΦΑ16 Θουκυδίδης [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων] | Ζ' Εξάμηνο

Α. Παπαθωμάς

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

ΜΦΑ16 Θουκυδίδης [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων] | Ζ' Εξάμηνο

Β. Λεντάκης

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

ΓΦΑ16 Θουκυδίδης [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων] | Ζ' Εξάμηνο

Β. Βερτουδάκης

Εισαγωγή στον Θουκυδίδη και την εποχή του – επιλογή κειμένων από όλο το εύρος του έργου του  – ερμηνευτικός σχολιασμός: φιλολογική και ιστορική ανάλυση, πολιτική θεωρία, πρόσληψη της θουκυδίδειας σκέψης από τη νεότερη ιστοριογραφία και πολιτική επιστήμη. 

ΚΦΑ17- Αισχύλος [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων] | Η' Εξάμηνο

Μ. Θωμά

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

ΜΦΑ 17 - ΓΦΑ 17 Αισχύλος | Η' Εξάμηνο

Μ. Θωμά

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

ΚΦΑ19 Αριστοτέλης [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων] | Η' Εξάμηνο

Σ. Ματθαίος

Εκκινώντας από μία επισκόπηση του βίου και του πολύπλευρου έργου του Σταγειρίτη φιλοσόφου το μάθημα θέτει ως στόχο την εξοικείωση με βασικές αρχές της αριστοτελικής φιλοσοφικής σκέψης. Στο επίκεντρο του μαθήματος βρίσκονται (α) η λογική και η οντολογική θεωρία του Αριστοτέλη, (β) η διασύνδεση των θεωριών αυτών με τη γλώσσα και τη γλωσσική πραγμάτωση και (γ) ο απόηχός τους στο πλαίσιο της ρητορικής και της ποιητικής θεωρίας. Θα αναλυθούν εκτενή αποσπάσματα από τα αριστοτελικά συγγράμματα Μετά τα Φυσικά, Κατηγορίαι και Περί ερμηνείας, καθώς και από την Ποιητική και τη Ρητορική.

ΜΦΑ19 - ΓΦΑ19 Αριστοτέλης [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων] | Η' Εξάμηνο

Α. Μπάζου

Στόχος του μαθήματος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες στη σκέψη και το έργο του Αριστοτέλη. Το μάθημα περιλαμβάνει εισαγωγή για τον βίο και το έργο του φιλοσόφου, τις οφειλές του και τη συμβολή του στη φιλοσοφική και την επιστημονική σκέψη γενικότερα. Θα ακολουθήσει εκτενής ανάλυση (φιλολογική και φιλοσοφική) του έργου του Αριστοτέλη Περὶ ποιητικῆς και θα αναδειχθεί ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του. Παράλληλα θα διδαχθούν αποσπάσματα από όλες τις κατηγορίες έργων του Αριστοτέλους, ώστε να διαφανεί η πολυμέρεια και η πολύπλευρη συμβολή του φιλοσόφου.

ΚΦΑ20 - ΓΦΑ20 Ομήρου Οδύσσεια [Εισαγωγή. Ερμηνεία κειμένων] | Η' Εξάμηνο

S. Constanza

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

ΚΦΑ21 Σεμινάριο Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας Β´ | Η' Εξάμηνο

Α. Κορολή: Γλωσσικά φαινόμενα και ρητορικές στρατηγικές στα επιστολικά παπυρικά κείμενα της ρωμαϊκής και της βυζαντινής περιόδου

Αντικείμενο ανάλυσης στο πλαίσιο του σεμιναρίου θα είναι η δημώδης μετακλασική Ελληνική, όπως αυτή σώζεται στις ιδιωτικές παπυρικές επιστολές. Τα κείμενα που θα μελετηθούν χρονολογούνται στην περίοδο η οποία εκτείνεται από την εποχή του Αυγούστου και φθάνει έως τα μέσα του 7ου αι. μ.Χ. Ειδικότερα, οι συμμετέχοντες στο σεμινάριο θα ασχοληθούν με τα εξής θέματα:

α. Διατύπωση των αιτημάτων και κειμενική οργάνωση των επιστολών-αιτημάτων ― Στρατηγικές πειθούς και άσκηση ψυχολογικής πίεσης στον παραλήπτη της επιστολής (στρατηγικές ευγένειας και γλωσσικά μέσα που προσδίδουν επιτακτικό τόνο στο επιστολικό κείμενο).

β. Ευθύς και πλάγιος λόγος.

S. Costanza

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

Ε. Τσιτσιανοπούλου: Αρχαία Ελληνική Παπυρολογία

Στόχος του μαθήματος είναι η εμβάθυνση στο γνωστικό αντικείμενο, τις επιστημονικές αρχές και τη μεθοδολογία της Aρχαίας Ελληνικής Παπυρολογίας. Στα πλαίσια του μαθήματος γίνεται εκτεταμένη μελέτη ελληνικών λογοτεχνικών και μη λογοτεχνικών παπύρων. Οι φοιτητές/τριες θα εξοικειωθούν με την ανάγνωση ελληνικών παπυρικών γραφών και την ερμηνεία επιλεγμένων φιλολογικών παπύρων, παπυρικών εγγράφων και οστράκων από τον 4ο αιώνα π.Χ. ως τον 8ο αιώνα μ.Χ. Παράλληλα, θα ασκηθούν στη μεταγραφή, τη χρονολόγηση, το λεξιλόγιο, τη συντακτική δομή των παπυρικών κειμένων. Θα δοθεί έμφαση, επίσης, στην εκμάθηση και αξιοποίηση της χρήσης των συγχρόνων ηλεκτρονικών εργαλείων και μέσων (βάσεων δεδομένων, προγραμμάτων κτλ.) τα οποία είναι απαραίτητα στη σύγχρονη παπυρολογική έρευνα.

Μ. Σιόντη: Ψηφιακή Παπυρολογία-Ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες

Στόχος του σεμιναρίου είναι η εισαγωγή στη μελέτη των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών (ΨΑΕ-Digital Humanities). Οι Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες αποτελούν μια διεπιστημονική περιοχή, η οποία γεφυρώνει τη συστηματική μεθοδολογία της επιστήμης των υπολογιστών με την παραδοσιακή μεθοδολογία των ανθρωπιστικών επιστημών. Οι ΨΑΕ μετρούν ήδη δεκαετίες εφαρμογής στα κλασικά γράμματα σε κλάδους όπως η παπυρολογία, η οποία έχει αναπτύξει δεκάδες ψηφιακές εφαρμογές ήδη από τη δεκαετία του 1980. Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί αλματώδης πρόοδος τόσο σε εξοπλισμό όσο και σε εφαρμογές. Θα συζητηθεί και αναλυθεί το περιεχόμενο και οι εφαρμογές των ΨΑΕ στην εν γένει αρχαία ελληνική φιλολογία ειδικά στην παπυρολογία, ενώ θα παρουσιαστεί ο σύγχρονος εξοπλισμός, οι μέθοδοι και οι εφαρμογές των ΨΑΕ. Προαπαιτούμενη είναι η βασική γνώση υπολογιστών (θα σας παρέχεται υπολογιστική υποστήριξη)και η διάθεση να ανακαλύψετε ένα καινούργιο πεδίο έρευνας.

Α. Μπάζου: Eκδοτική (Τεχνική των εκδόσεων) - Κριτική των κειμένων

Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου θα παρουσιαστούν οι βασικές αρχές της Εκδοτικής και της Κριτικής των κειμένων μέσα από παραδείγματα κειμένων που παραδίδονται σε πολλά χειρόγραφα, σε ένα χειρόγραφο, αυτογράφων, κειμένων με πολλές παραλλαγές. Επιμέρους στόχοι του σεμιναρίου είναι η κατάρτιση των διδασκομένων στις τεχνικές έκδοσης των αρχαίων κειμένων, η απόκτηση άνεσης στην ανάγνωση του κριτικού υπομνήματος και η εξοικείωση με την κατάρτιση στέμματος κωδίκων.

Μ. Σιόντη

Εκκρεμεί η περιγραφή από τον/την διδάσκοντα/διδάσκουσα

Μ. Θωμά: Ιδιωτική Επιστολογραφία της μετακλασικής περιόδου

Στόχος του σεμιναρίου είναι η μελέτη των ιδιωτικών επιστολών της μετακλασικής περιόδου, δηλαδή της περιόδου που ξεκινάει με την ελληνιστική εποχή και φτάνει έως και την ύστερη αρχαιότητα. Μετά από μία σύντομη εισαγωγή στη θεωρία της αρχαίας ελληνικής επιστολογραφίας θα διαβαστούν και θα αναλυθούν λεπτομερώς τόσο λογοτεχνικές επιστολές του ελληνορωμαϊκού κόσμου, όσο και καθαρά ιδιωτικές επιστολές γραμμένες σε παπύρους και συναφείς φορείς γραφής (όστρακα, αρχαίες μεμβράνες, ξύλινες πινακίδες κτλ.) από την ελληνιστική, ρωμαϊκή και πρώιμη βυζαντινή ανατολική Μεσόγειο, οι οποίες φανερώνουν ποικίλες πτυχές της καθημερινής ζωής και των σχέσεων των κατοίκων του μετακλασικού κόσμου. Βασικός σκοπός του σεμιναρίου είναι να παράσχει στους φοιτητές εξειδικευμένες γνώσεις σχετικά με τις γενικές αρχές και τη θεωρία της αρχαίας ελληνικής ιδιωτικής επιστολογραφίας της μετακλασικής αρχαιότητας, καθώς επίσης και με τα βασικά θέματα, τα δομικά μοτίβα, τη γλώσσα και το ύφος των επιστολών αυτών.

Μ. Θωμά: Οικογενειακός βίος στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία

Στο σεμινάριο θα μελετηθούν ποικίλες πτυχές του αρχαιοελληνικού οικογενειακού βίου, όπως εμφανίζονται σε λογοτεχνικά και μη κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Θα αξιοποιηθούν κάθε είδους λογοτεχνικά κείμενα, πεζά και ποιητικά, από τον Όμηρο έως την ύστερη αρχαιότητα, καθώς επίσης και μαρτυρίες που σώζονται σε άλλα γραμματειακά είδη (επιγραφές, πάπυροι, όστρακα κτλ.) και φωτίζουν άγνωστες εν πολλοίς πλευρές του οικογενειακού βίου, τις σχέσεις μεταξύ των μελών μιας οικογένειας, τον τρόπο σκέψης και τις επικρατούσες νοοτροπίες κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Στόχος του μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές τις βασικές πτυχές του οικογενειακού βίου των αρχαίων Ελλήνων, και να διδαχθούν πώς πρέπει να συλλέγουν, να μελετούν, να αξιολογούν και να αξιοποιούν τα διάφορα είδη γραμματειακών πηγών.