Faculty of Philology

Α-Λ Θ. Αντωνοπούλου

Τα είδη της βυζαντινής γραμματείας. Σύντομη ιστορία των βυζαντινών σπουδών. Βασικά βοηθήματα και εγχειρίδια. Ανάγνωση αντιπροσωπευτικών κειμένων. Φροντιστηριακές ασκήσεις.

Θ. Παπαδοπούλου (φροντιστήριο)

Μ-Ω Ι. Πολέμης

Σύντομη ιστορία της βυζαντινής γραμματείας και της ιστορίας των βυζαντινών σπουδών. Επισκόπηση των βασικών ειδών της βυζαντινής γραμματείας με παράλληλη ερμηνεία αντιπροσωπευτικών κειμένων. Ασκήσεις ανάγνωσης βυζαντινών κειμένων φροντιστηριακά.

Ι. Πολέμης (φροντιστήριο)

Α–Λ Ι. Πολέμης        

Εμπέδωση και επανάληψη της ύλης του πρώτου εξαμήνου με αντίστοιχη ερμηνεία αγιολογικών κυρίως κειμένων φροντιστηριακά.

Ι. Πολέμης (φροντιστήριο)

Μ–Ω Θ. Αντωνοπούλου

Ανάγνωση των δύο βίων του οσίου Μελετίου του νέου. Φροντιστηριακές ασκήσεις για την εμπέδωση της διδασκαλίας του Α΄ εξαμήνου.

Γ. Πιτσινέλης (φροντιστήριο)

Κ. Παΐδας

Αντικείμενο του μαθήματος θα αποτελέσουν οι πολιτικές δολοφονίες και οι απόπειρες πολιτικών δολοφονιών, οι οποίες μνημονεύονται στις ιστοριογραφικές πηγές του 11ου αιώνος (Χρονογραφία Μιχαήλ Ψελλού, Ἱστορία Μιχαήλ Ατταλειάτη, Σύνοψις Ἱστοριῶν Ιωάννη Σκυλίτζη). Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί κυρίως στη συγκριτική αφηγηματολογική μελέτη του σχετικού υλικού, ενώ θα εξεταστούν και διεπιστημονικές πτυχές (ιστορικές και εγκληματολογικές) των υποθέσεων αυτών.

Μ. Λουκάκη

Ιστοριογραφία της μέσης βυζαντινής περιόδου με έμφαση στον 11ο και τον 12ο αιώνα: Θα μελετηθούν συγκριτικά επιλεγμένα αποσπάσματα των εξής ιστοριογράφων: Μιχαήλ Ψελλού, Μιχαήλ Ατταλειάτη, Άννας Κομνηνής, Ιωάννη Ζωναρά Νικήτα Χωνιάτη, Κωνσταντίνου Μανασσή.

Μ. Λουκάκη

Επισκόπηση της εξέλιξη της ελληνικής γραφής από τον 4ο έως τον 15ο μ.Χ. αιώνα. Εισαγωγή στην επιστήμη της κωδικολογίας. Με τη βοήθεια αντιπροσωπευτικών δειγμάτων ελληνικής γραφής, οι φοιτητές θα ασκηθούν στην ανάγνωση βυζαντινών χειρογράφων.

Θ. Παπαδοπούλου - Χ. Μεσσής

Εισαγωγή στον βίο και τον πολιτισμό των Βυζαντινών. Προβληματική, πηγές, μεθοδολογικές προσεγγίσεις. Θα αναγνωσθούν επιλογές από βυζαντινά κείμενα που ανήκουν σε διαφορετικά γραμματειακά είδη. Η εξέταση θα συμπεριλαμβάνει τα διδαγμένα κείμενα, τα οποία θα μεταφραστούν και θα σχολιαστούν στη διάρκεια των παραδόσεων. Θα χρησιμοποιηθεί το βιβλίο του Αμφιλόχιου Παπαθωμά, Αρχαία και μεσαιωνικά κείμενα σε παπύρους, όστρακα, πινακίδες και πρώιμες περγαμηνές (430/420 π.Χ. – αρχές 9ου αι. μ.Χ), Αθήνα 2019.

Γ. Πιτσινέλης

Η εξέλιξη του είδους. Κοντάκιο και κανών. Ρυθμοτονικό μέτρο. Αντιπροσωπευτικά κείμενα, με έμφαση στον Ακάθιστο Ύμνο και τον Κανόνα του Ακαθίστου.

Γ. Πιτσινέλης

Η εξέλιξη του είδους. Κοντάκιο και κανών. Ρυθμοτονικό μέτρο. Αντιπροσωπευτικά κείμενα, με έμφαση στον Ακάθιστο Ύμνο και τον Κανόνα του Ακαθίστου.

Κ. Παΐδας

Το μάθημα έχει εισαγωγικό χαρακτήρα και συνιστά επισκόπηση της βυζαντινής υμνογραφίας. Θα παρουσιαστεί η γένεση και η εξέλιξη του είδους με ιδιαίτερη έμφαση στη μελέτη του κοντακίου και του κανόνος. Θα εκτεθούν τα χαρακτηριστικά εκάστου είδους (δομή, μέτρο, κ.λπ.), καθώς και τα κύρια γνωρίσματα της ποιητικής τέχνης των σημαντικότερων εκπροσώπων τους. Θα μελετηθούν και θα αναλυθούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της πρώιμης και μέσης βυζαντινής περιόδου και θα επισημανθούν εκδοτικά ζητήματα επί των εξεταζόμενων αποσπασμάτων.

Χ. Μεσσής

Αξιοποίηση κειμένων της βυζαντινής γραμματείας ως πηγών για τη μελέτη του βυζαντινού πολιτισμού. Παρουσίαση των συγγραφέων, των έργων τους και του ιστορικού πλαισίου εντός του οποίου δρουν. Ανάπτυξη, μέσω των πηγών, διαφόρων όψεων του ιδιωτικού και δημόσιου βίου των Βυζαντινών. Σχολιασμός της ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας. Συζήτηση για τις σύγχρονες τάσεις των βυζαντινών σπουδών. Στο πλαίσιο του μαθήματος δίδεται η δυνατότητα σε περιορισμένο αριθμό φοιτητών, που εκδηλώνουν ενδιαφέρον, να αναλάβουν την εκπόνηση φροντιστηριακής εργασίας υπό την καθοδήγηση του καθηγητή.

Ι. Πολέμης

Τα είδη της βυζαντινής ρητορικής. Ανάλυση και ερμηνεία του Λόγου για τον αυτοκράτορα Αναστάσιο Α΄ του Προκοπίου Γαζης και μελέτη χαρακτηριστικών επιστολών του ίδιου λογίου.

Μ. Λουκάκη

Εισαγωγή στη βυζαντινή επιστολογραφία: Θεωρητικά κείμενα της ΄Υστερης Αρχαιότητας και των πρώτων Βυζαντινών χρόνων για την επιστολογραφία. Διάκριση των διαφόρων επιστολικών ειδών και επικέντρωση του ενδιαφέροντος στις φιλολογικές βυζαντινές επιστολές. Μελέτη των συνηθέστερων επιστολικών θεμάτων και μοτίβων. Aντιπροσωπευτικά παραδείγματα επιστολών.

Ι. Πολέμης

Ερμηνεία ιστορικών κειμένων που αναφέρονται σε γεγονότα του ΙΑ΄ αιώνα (Μιχαήλ Ψελλός, Ατταλειάτης, Βρυέννιος).

ΜΦΒ04 Φιλολογία στο Βυζάντιο

Γ. Πιτσινέλης

Παιδεία και εκπαίδευση κατά την βυζαντινή περίοδο. Αντιπροσωπευτικά κείμενα, με έμφαση στα λεξικά και στις γραμματικές.

ΜΦΒ09 Αγιολογία

Κ. Παίδας

Σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις σε βυζαντινά αγιολογικά κείμενα. Στο πλαίσιο του σεμιναρίου θα καταδειχθεί η χρησιμότητα και η σημασία των σύγχρονων θεωριών της αφήγησης για τη μελέτη των αγιολογικών κειμένων που μας κληροδότησε το Βυζάντιο, καθώς και για την ανάδειξη της λογοτεχνικής τους αξίας.

ΜΦΒ10 Θεολογική – Φιλοσοφική Γραμματεία

Θ. Παπαδοπούλου

Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου θα εξετασθούν ζητήματα ταυτότητας, όπως αυτά προβάλλουν μέσα από τις πηγές. Θα μελετηθούν κείμενα από διαφορετικά γραμματειακά είδη, ώστε να αναδειχθεί σφαιρικότερα το θέμα του αυτοπροσδιορισμού των Βυζαντινών. Η αξιολόγηση των συμμετεχόντων στο σεμινάριο θα γίνει με εκπόνηση εργασιών (5-10 σελίδων).

ΜΦΒ12 Κοσμική Ποίηση

Δ. Καλαμάκης

Το σεμινάριο προσφέρει μια γενική εικόνα της βυζαντινής κοσμικής ποίησης, των ειδών, των χαρακτηριστικών και των σημαντικότερων εκπροσώπων της με έμφαση στην ποιητική παραγωγή των μέσων βυζαντινών χρόνων (10ος – 12ος αιώνας). Οι φοιτητές καλούνται, μέσω προφορικής και γραπτής εργασίας, να ασχοληθούν με την ποιητική παραγωγή ορισμένων αντιπροσωπευτικών λογίων της συγκεκριμένης περιόδου.